Τα στάδια του πένθους και της απώλειας-Συναισθηματικά και σωματικά συμπτώματα

Ο θάνατος είναι ένα θέμα που η κοινωνία μας με τη γνωστή της αδυναμία στα νιάτα και με το σταθερό προσανατολισμό της προς την πρόοδο, κατά κανόνα το απωθεί το αγνοεί και το αρνείται.
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ελάχιστα για τη φυσιολογική διαδικασία της θλίψης μέχρι οι ίδιοι ή οι φίλοι τους να χάσουν κάποιο αγαπημένο πρόσωπο.

Βασική αιτία είναι η άρνηση της θνησιμότητας .Στον καθημερινό λόγο η έκφραση «αν πεθάνω» είναι πολύ πιο συνηθισμένη από την έκφραση «όταν πεθάνω».
Οι άνθρωποι δείχνουμε να αντιμετωπίζουμε το θάνατο πιότερο σαν αρρώστια που πασχίζουμε να νικήσουμε. Ωστόσο είναι αναπόφευκτος γιατί όλοι μας θα πεθάνουμε –πράγμα που δεν είναι παρά ζήτημα χρόνου. Ο θάνατος , απαράλλακτα  όπως και η γέννηση, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης, ανάπτυξης και εξέλιξης.
 Η ποιο συχνή μορφή πένθους βιώνεται μετά τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου .Υπάρχουν φυσικά και άλλες απώλειες που μπορεί να είναι εξίσου οδυνηρές .Ένας χωρισμός, μια ασθένεια ,η απώλεια εργασίας ,μια ξαφνική αλλαγή και κάθε τι  σημαντικό η πολύτιμο που ένας άνθρωπος αισθάνεται ότι χάνει από την καθημερινότητα του μπορεί να βιωθεί ως πένθος ..

Κάποια από συναισθηματικά συμπτώματα που μπορεί να νιώθει το άτομο κατά την περίοδο του πένθους  και χρήσουν προσοχής  είναι :
·  Μούδιασμα και την αίσθηση ότι αυτό που ζει το άτομο το φαντάζεται και δεν είναι αληθινό .
·  Συναισθήματα μοναξιάς και κενού .
·  Συναισθήματα οργής, απόγνωσης , θυμού και αδικίας για το γεγονός .
·  Προσδοκία ότι το άτομο που έφυγε θα επιστρέψει .
·  Ενοχές ότι θα μπορούσε ο πενθών να έχει συμπεριφερθεί καλύτερα ή να είχε κάνει κάτι διαφορετικά .
·  Έλλειψη προσοχής και δυσκολίες στη μνήμη  για πράγματα που συνέβησαν λίγο πριν , κατά τη διάρκεια η και μετά την            απώλεια .

Σε σωματικό επίπεδο μπορεί υπάρχουν τα παρακάτω :
·   Απώλεια μαλλιών η δερματικά προβλήματα .
·   Πονοκεφάλους και μυϊκούς πόνους .
·   Διαταραχές και δυσκολίες στον ύπνο .
·   Διαταραχές του πεπτικού .
·   Υπερβολική η ελάχιστη διάθεση για φαγητό .
·   Έλλειψη  ενέργειας και αίσθημα κούρασης .

Η συγγραφέας και ψυχίατρος Ελίζαμπεθ Κιούμπλερ  Ρος  αναφέρθηκε για πρώτη φορά στη θεωρία της για τα στάδια του πένθους σε βιβλίο που έγραψε το 1969 .
Με το έργο της βοήθησε πολύ στο να ενημερωθεί ο κόσμος ότι χρειάζεται να επιτρέπει τον πόνο και όλα τα συναισθήματα που υπάρχουν να αναγνωρίζονται και να βιώνονται όταν χάνεται ένα αγαπημένο πρόσωπο και όχι να καταστέλλονται ώστε το άτομο που μένει πίσω να φαίνεται δυνατό.
Η θεωρεία της Ross λέει ότι όταν βιώνουμε μια απώλεια περνάμε από διάφορα στάδια μέχρι να μαλακώσουμε και να αποδεχτούμε την όποια νέα κατάσταση.

Τα Στάδια του Πένθους και της απώλειας  όπως τα παρουσιάζει είναι:

• Άρνηση. Λειτουργεί ως ένας μηχανισμός άμυνας που προστατεύει το άτομο προσωρινά από το να συνειδητοποιήσει τον πόνο και τις συνέπειες της απώλειας.

• Θυμός. Στην ουσία είναι ένα μασκάρεμα της θλίψης.  Eίναι φυσιολογικό να βιώνει το άτομο θυμό απέναντι στους ανθρώπους, τη ζωή, την τύχη, ίσως και θυμό προς το θεό, ανάλογα με τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.

• Διαπραγμάτευση . Πρόκειται για τις ενοχικές σκέψεις και πιθανά σενάρια που περιλαμβάνουν όλα όσα θα μπορούσαν ή θα έπρεπε να έχουν γίνει  για να σωθεί  το άτομο που πέθανε.

 

• Θλίψη. Ο τρόπος εκδήλωσης του θρήνου εξαρτάται από τον τρόπο του θανάτου, το είδος της σχέσης με το νεκρό πρόσωπο και η προσωπικότητα του ατόμου που θρηνεί. Υπάρχουν περιπτώσεις που ο θρήνος των ενηλίκων μπορεί να μην ακολουθήσει την φυσιολογική πορεία. 
• Αποδοχή :Τα συναισθήματα μαλακώνουν  και το άτομο αρχίζει να προσαρμόζεται στα καινούργια δεδομένα. Η αποδοχή  έρχεται σταδιακά, αφού καταλαγιάσουν τα συμπτώματα, οι σκέψεις και τα δυσάρεστα συναισθήματα .


• Πιθανές δυσκολίες  που εμφανίζονται είναι οι εξής:


• Το άτομο αδυνατεί να πενθήσει.
• Το άτομο καθυστερεί να εκδηλώσει το θρήνο.
• Ο θρήνος παρατείνεται επ ’αόριστον και εξελίσσεται σταδιακά σε κατάθλιψη.
• Ο θρήνος αλλοιώνεται (για παράδειγμα, με υπερβολικές αυτομομφές, ενοχές ή θυμό).

Αυτό δε σημαίνει ότι ο καθένας θα τα περάσει με αυτή τη σειρά  και συνήθως τα στάδια βιώνονται ταυτόχρονα με αλλαγές στην κλίμακα και την ποιότητα μέχρι να επεξεργαστούν και να απαλυνθούν .Ο κάθε ένας μας είναι διαφορετικός και βιώνει το πένθος στο δικό του χρόνο.
 Σε αυτό το άρθρο γίνεται αναφορά για το φυσικό θάνατο αλλά τα στάδια του πένθους μπορούν να παραλληλιστούν και αφορούν οποιαδήποτε κατάσταση βιώνει το άτομο ως απώλεια .
 
Δεν είμαστε προετοιμασμένοι για την απώλεια. Αγαπημένα πρόσωπα μπορεί να φύγουν από τη ζωή, τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν ,και οι καταστάσεις μπορεί να γίνουν εντελώς αντίθετες με αυτές που γνωρίσαμε.

Η αποδοχή της νέας πραγματικότητας χρειάζεται δουλειά .
Από την άρνηση και το θυμό στο παζάρι και την θλίψη μπορεί ο βιώσασας την απώλεια να περάσει ξανά και ξανά με το δικό του ρυθμό και χρόνο.

 Το ιδανικό θα είναι με την κατάλληλη υποστήριξη και με την εσωτερική του δύναμη να φτάσει στην αποδοχή και να συνειδητοποιήσει ότι οι απώλειες αποτελούν μέρος της ζωής και είναι ​σταθερές καθολικές και αναπόδραστες .
Ίσως  και κάποιες απώλειες να είναι τελικά απαραίτητες γιατί μέσα από αυτές ολοκληρωνόμαστε και ωριμάζουμε.
Ακόμα και μέσα από την πιο βαθειά αίσθηση απώλειας αντιλαμβανόμαστε πως η ζωή συνεχίζεται..Παρ όλες τις απώλειες και τους θανάτους η ζωή είναι γεμάτη από νέα ξεκινήματα ακόμη κ αν αγαπημένα πρόσωπα φεύγουν από κοντά μας η αγάπη που έχουμε πάρει και η αγάπη που έχουμε δώσει δεν μπορεί να χαθεί.
 
Βάλια Ιωσηφίδου 
 7Points Of View 

           Ψυχοθεραπεία 
                       Συμβουλετικη
​                                     Αναπαραστάσεις
                                                       Ανθοιάματα ​

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΜΕ ΕΔΩ!